Približava se jesen, a sa njom i problemi koje uzrokuju Župljani spaljivanjem lišća i otpada. Ove godine problem dodatno pogoršavaju novosagrađene ćumurane u naseljenim oblastima Župe iz kojih izlazi veoma mnogo kancerogenih čestica štetnih po zdravlje ljudi. Zbog povećanog aerozagađenja ovi problemi u narednom periodu tražiće rešavanje, kako bi se poboljšalo stanje životne sredine ionako ugroženo eksploatacijom boksita i nesavjesnim odlaganjem čvrstog otpada u koritima vodotoka.

Širom svijeta aerozagađenje je uzrok mnogih zdravstvenih problema. Spoljašnja sredina u urbanim i ruralnim predjelima sadrži štetne materije i iritanse koji utiču na kvalitet života. Određeni dio populacije, kao što su djeca, trudnice, starije osobe i hronični bolesnici, osjetljiviji je i ispoljava simptome i kod vrlo niskih koncentracija polutanata u vazduhu. Brojni podaci iz literature ukazuju na to da je aerozagađenje važan faktor rizika u nastanku ne samo respiratornih već i drugih bolesti. Kod ljudi koji su izloženi zagađenom vazduhu poremećena je funkcija organizma, što rezultira nastankom anemije. Mnogi polutanti iz vazduha oštećuju srce i krvne sudove stvarajući na taj način dobru podlogu za razvoj hipertenzije, aritmije i ishemijske bolesti srca.

Kao nepovoljni ishodi trudnoće usled izloženosti aerozagađenju mogu se javiti spontani pobačaji i prijevremeni porođaji.

Oni koji hronično boluju od plućnih bolesti počnu više da kašlju i da se guše. Dim, gasovi i druge štetne materije, u kombinaciji sa hladnim, oštrim vazduhom, najviše stežu pluća onih koji boluju od hronične optstruktivne bolesti (HOBP).

Lišće i šume su odličan filter. Pročišćavajući vazduh od nečistoća, drveće u svojoj krošnji akumulira toksične supstance. Ono upija sve teške metale. Zato, kada spaljujemo lišće, u vazduh se vraćaju ne samo one štetne supstance koje je drveće upilo iz atmosfere, već i one iz tla i vode. Spaljivanje lišća nanosi nepovratnu štetu ljudskom zdravlju, ali i životnoj sredini. Štetne supstance iz dima talože se u donjem sloju atmosfere, na nivou na kome dišemo. Dim se rastvara mnogo sporo, pa u prvih 48 sati štetne supsance praktično ne nestaju iz donjeg sloja atmosfere.
Koncentracija štetnih supstanci u dimu je izuzetno velika. Iz jedne tone biljnih ostataka koji tinjaju oslobađa se oko 30 kg ugljen-monoksida, koji se lako veže za hemoglobin u krvi i blokira transport kiseonika prema tkivima.
Hemijske supstance koje dospijevaju u vazduh mogu izazvati intoksikaciju i pogoditi disajne puteve, centralni nervni sistem i sluzokožu očiju. Redovno udisanje tog dima može izazvati onkološka oboljenja, nasledne mutacije i astmu. Posledice spaljivanja lišća i ćumura posebno su štetne po djecu, koja imaju osetljiv imuni sistem, ali i po starije osobe, koje su podložne kardiovaskularnim oboljenjima, alergijama i oboljenjima disajnih puteva.
Kada gori plastični otpad i ambalaža, oslobađa se fozgen (koji je u Prvom svjetskom ratu korišćen kao hemijsko oružje) i dioksini, koji se danas smatraju najopasnijim poznatim hemijskim supstancama na svijetu. Oni pogađaju ljudski imuni sistem i utiču gotovo na sve ljudske životne organe. U velikim dozama su letalne, dok u srednjim i manjim imaju kancerogeno, mutageno i teratogeno (tj. utiču na fetus kada dospevaju u telo majke) dejstvo.
Zato, kada neko spaljuje lišće i drugi otpad u svom dvorištu, on na taj način truje sebe, svoju porodicu i sve one u čijem pravcu duva vetar: komšije, njihove komšije, njihovu decu, slučajne prolaznike…I to zbog čega? Da u dvorištu ne bi imao vjetrom razbacano lišće? Da li zaista vrijedi? Zato kompostirajte i dobijte od lišća kvalitetno đubrivo.