SAOPŠTENJE ZA MEDIJE DRUŠTVA MLADIH EKOLOGA

 

 

Krajnje je vrijeme da se odgovorno pristupi problemu zamućenja potoka Mačak 

 

Zamućena boksitna voda iz rudokopa crvenih boksita – Biočki stan se i nakon mjesec i više odliva preko potoka Mačak u Gračanicu, Liverovićko jezero i dalje u  Zetu. Nije ovo jedini slučaj kada je rijeka Gračanica glavni recepijent otpadnih voda rudnika Boksita, zato što ne postoje adekvatni taložnici koji bi sprječili odlivanje mulja, već je ovo poslednji u nizu ekoloških incidenata ovog tipa. Zapravo rudnik Bosita je praktično i jedini izvor zagađenja Gračanice na ovim prostorima. 

 

Ovo je problem i širih, od lokalnih, razmjera jer dokle se dalje od Zete posledice ovakvog odlivanja voda osjećaju možemo samo da predpostavljamo. Smatramo da javnost od nadležnih institucija i inspekcijskih organa nije dobila validne informacije o problematici kao ni o vrsti i stepenu posledica koje se mogu javiti usled ovakvog stanja. Praktično su do sada podiejljene samo površne informacije bez argumentovanih dokaza i koje nijesu podkrijepljene odgovarajućim analizama vode i terena. 

 

Treba se osvrnuti i na to da mnoga domaćinstva koriste vodu za piće sa izvorišta koja su u blizini a takođe se ova voda koristi i za napajanje stoke. Moramo se opravdano zapitati da li usled ovakvih pojava može doći do poremećaja podzemnih voda i u kojoj mjeri usled miješanja izvorskih voda i sa malim količinama ovako zamućenih voda može doći do negativnih posledica za čovjeka i živi svijet?

 

Kada već govorimo o problemima koje ovo zamućenje vode može izazavati na živi svijet moramo se značajno osvrnuti na riblji fond Gračanice i jezera Liverovići. Rijeka je bogata potočnom pastrmkom a jezero još i klenom i šaranom što predstavlja dobar osnov za razvoj sportskog ribolova.

 

Po analizama stručnjaka način na koji ovako zamućena voda utiče na riblji fond je višesruko negativno i ima za krajnju posledicu smanjenje ribljeg fonda i to na dva načina. Kada temperatura vode u nekim srednjim slojevima dostigne određenu vrijednost riba dobija nalog i polaže ikru. Velika koncentracija čvrstih čestica u ovako zamućenoj vodi sprečava prodor sunčeve svjetlosti u dublje slojeve vode tako da ona pri dnu ostaje hladnija što za posledicu ima manji broj izležene mlađi iz ikre .

 

Velika koncentracija čestica u vodi direktno ugrožava mlađ što preko smetnji za disanje što preko loše vidljivosti (teže pronalaženje harane i izloženost grabljivicama) . Nedovoljan prolazak svjetlosti  utiče i na sadržaj rastinja ispod vode kojima je ona potreba za fotosintezu i rast a koje služi kao hrana za neke riblje vrste. 

 

Takođe treba se osvrnuti, s obzirom na porjeklo čvrstih čestica da u njima mogu postojati  i čestice koje sadrže željezo, koje prati rudu boksita, i koje spada u grupu teških metala. U ovakvom slučaju može doći i do težih poremećaja u lancu ishrane.

 

Društvo mladih ekologa, kao zainteresovanu javnsot interesuju odgovori o tome kolike su do sada posledice po životnu sredinu i živi svijet, mogu li se pouzadno procijeniti količine vode i mulja koje su se do sada odlile, do kada će trajati odlivanje mulja crvenog boksita i šta se preduzima da se ne ponavljaju ovakve situacije?

 

Takođe zbog neodrživog stanja i posledica koje se dalje mogu proizvesti pozivamo nadležne institucije i inspekcijske organe da sprovedu odgovorna, detaljna i kontinuirana mjerenja kvaliteta voda Gračanice i Liverovićkog jezera a takođe da adekvatno i u skladu sa propisanim zakonskim normativima postupe prema izvoru zagađenja.