O Župi
Župu lijepom čine priroda i ljudi koji obitavaju u njoj
Župa se nalazi u srcu Crne Gore izdvajajući se svojim regionalnim položajem, specifičnim prirodnim karakteristikama i društveno-istorijskim značajem. Prostor Župe obuhvata, osim plodne ravnice dužine 16 km i širine 3 km i planinsko zaleđe-katune, što čini ukupnu površinu od 210 km2 dajući u isto vrijeme kompaktnost cjeline i prirodnu raznolikost rasursa.
Prije ukidanja statusa opštine 1954. godine Župa je obuhvatala širu oblast i u njenom sastavu su se nalazila i naselja Bršno, Laz i Dragovoljići.
Trenutno Župu sačinjava 12 naselja sa 1645 kuća u kojima po popisu iz 2011. godine živi 3714 stanovnika, što je značajan pad u odnosu na 2003. godinu kad je Župa imala 4038 stanovnika. Župa se, zbog blizine većih gradova u Crnoj Gori i nezaposlenosti koja postoji, i pored velike eksploatacije resursa pretvorila u vikend naselje, tako da se procjenjuje da je broj stanovnika koji u danima vikenda žive u njoj oko 6000. Administrativno Župu sačinjava 12 naselja od kojih su sa desne strane Gračanice: Morakovo, Bjeloševina, Kuta, Zagrad, Oblatno, Carine, Bastaje i Liverovići, a sa lijeve strane naselja Dučice, Staro selo i Jugovići. Veliki procenat kuća je skoncetrisan u plodnijem dijelu ravnice.
Iako su po Zakonu o rudarstvu sredstva od koncesije trebala da pripadnu mjestu u kojem se vrši eksploatacija to se nije desilo, tako da je Župa umjesto koncesije dobila velike ekološke probleme. Šezdeset jednogodišnjom eksploatacijom rude poremećeni su seoski izvori, putevi oštećeni, podzemne vode pomiješale su se sa otpadnim iz rudokopa, a od eksplozija u rudnicima, koji se u pojedinim mjestima Župe nalaze u neposrednoj blizini njihovih kuća, ispucali su objekti.
Župa ništa bolje nije ”prošla” ni nakon izgradnje vještačke akumulacije Liverovići. Izgradnjom akumulacije potopljeno je najmanje 150 ha najplodnije župske zemlje, a od godišnje potrošnje od 13.000.000 m3 koliko je trošila Željezara Nikšić u tehnološkom procesu od 1957. godine nije vraćeno u Župu bukvalno ništa. Ista situacija je bila i sa eksploatacijom miliona kubika šumske građe koja je odvezena sa župske zemlje.
U Župi je i dugo vremena bila asvaltna baza iz koje su odvezeni milioni kubika materijala. U jednom periodu intezivno se obavljala i eksploatacija pijeska od čega ovaj kraj nije imao koristi već samo velike štete.
Ukidanjem opštine, Župa ne samo što nije iskoristila ni dio resursa kojima su izgrađivani Nikšić i Crna Gora, već se to snažno odrazilo i na broj stanovnika što nepobitno pokazuju statistički podaci. Gubitkom statusa opštine dolazi do stagnacije i smanjenja porasta broja stanovnika na nivou čitave Župe, a u naseljima gdje rudnik započinje svoju eksploataciju i do drastičnijeg pada.
Zaboravljena u ekonomskim planovima razvoja, planovima razvoja turizma, planovima rekultivacije industrijskog otpada, planovima zaštite i unapređenja životne sredine Župa traži rešenje opstanka stanovnika ovog kraja.
Povraćaj statusa opštine i uspostavljanje efikasne lokalne samouprave omogućilo bi stvaranje organizacije u skladu sa potrebama lokalnog stanovništva i održivim razvojem. Formiranjem efikasne lokalne samouprave, uz naplatu svih planiranih prihoda, započeće se sa rešavanjem nagomilanih ekonomskih i društvenih problema, ali i izradom strateških dokumenata i planova budućeg razvoja.
Bogastvo resursima i relativno razvijena putna infrastruktura, zajedno sa bogatom tradicijom sa pravom svrstavaju ovaj kraj u najljepše i najbogatije održive predjele Evrope. Župa je oblast koja bi sa održivim korišćenjem resursa i ispravnom razvojnom politikom mogla za kratko da postane generator novih zaposlenja i zaustavljanja trenda odseljavanja stanovništva
Župa i ove godine prikuplja hranu za ugrožene
MZ Župa stipendira 7 župskih studenata
Promocija knjige ,,Vrijeme zla” 1914-1918.
Prijavite se na newsletter
Želite da budete obaviješteni o novim vijestima? Prijavite se na Newsletter
Istaknute kategorije
Budite inspirisani svakom našom pričom koju ćete pročitati
Cilj ovog portala je da promoviše jedan od najlepših krajeva u Crnaoj Gori i svakom mještaninu Župe obezbijedi pravovremeno informisanje