26 „SAOPŠTENJE” GLAVNOG ŠTABA NOP ODREDA ZA CRNU GORU I BOKU OD 17. APRILA 1942. GODINE O PORAZU ITALIJANA I ČETNIKA U NIKŠIĆKOJ ŽUPI

TRODNEVNA BITKA U ŽUPI PROTIV ITALIJANA I ČETNIKA

Italijani i četnici izvršili su 13. aprila upad u Nikšićku Župu. Upad je izvršen iz nekoliko pravaca. Italijani su dejstvovali i tenkovima i artiljerijom. Prilikom ovog upada četnici su zapalili sela Bršno i Laz. U gornjoj Župi opljačkali su sve što su mogli dohvatiti: kotlove, ponjave, odjeću, namirnice itd.

Dva dana poslije italijansko-četničkog upada u Župu, partizanske jedinice izvršile su protivnapad. Protivnapad je izvršen direktno, s boka i — s manjim djelovima vojske — iz same pozadine. Bitka je trajala tri dana i neprijatelj je potpuno razbijen.

S neprijateljeve strane, pored italijanskih tenkova i topova, u bici je učestvovalo oko 1400 četnika, sastavljenih od 2 četnička bataljona iz Kuča, 2 iz Bjelopavlića, 1 iz Bratonožića. U borbi su učestvovali i četnici iz Nikšića. Neprijateljevi gubici u ljudstvu i materijalu su veoma veliki. Neprijatelju je izbačeno iz stroja oko 300 četnika — što mrtvih, što ranjenih, što zarobljenih. Samo mrtvih ima blizu stotinu. Ubijeno je i 6 oficira — četnika, a više njih je ranjeno. Zaplijenjene su veće količine spreme i oružja — između ostalog i 2 bacača mina i 4 teška mitraljeza.

Od četničko-krilaških bandi partizani su oteli i opljačkane stvari župskih seljaka. Sada se te stvari nalaze u partizanskom štabu, gdje ih seljaci prepoznaju i odnose svojim oslobođenim domovima. Šesnaestog aprila Treći narodno-oslobodilački partizanski udarni bataljon, pod komandom druga Nika Jovićevića, na juriš je oteo brdo Žirovnicu. Četnici su zatim potisnuti sa svih isturenih položaja, i time su partizani ponovo zauzeli sve tačke na kojima su se nalazili u trenutku kada je otpočeo italijansko-četnički pohod na Župu. Ali, naši partizani nijesu se zadržali na tome. Oni i dalje gone neprijatelja.

Među zarobljenim četnicima nalazi se i izvjestan broj seljaka. Jedan dio tih seljaka, koji su učestvovali u talijansko-četničkom napadu na Nikšićku Župu zato što su bili zavedeni ili primorani, oslobođen je. Nad ostalim zarobljenicima još se vodi istraga. Naši uspjesi u trodnevnim borbama u Župi su veliki, ali su i naši gubici takođe dosta veliki. U borbama sa italijanskim i četničko-krilaškim napadačima mi smo imali 12 mrtvih i 35 ranjenih drugova.

Svim partizanskim akcijama protiv okupatorskih i izdajničkih napadača na župske domove rukovodili su drugovi: Sava Kovačević, komandant Nikšićkog NOPO, Sava Orović, zamjenik komandanta Nikšićkog NOP-a, pukovnik bivše jugoslovenske vojske, Blažo Jovanović, član Glavnog štaba, a jedinicama su rukovodili u borbi drugovi: Radomir Babić, Milovan Šaranović, oficir bivše jugoslovenske vojske i Niko Jovićević. Svi borci, komandiri, komandanti i politkomesari su pokazali izvanrednu hrabrost, odlučnost i vještinu. Potrebno je da se naglasi da je ova naša pobjeda bila politički, organizaciono i vojnički dobro pripremljena; potrebno je da se naglasi i to, da četničke bande, iako su dobile težak udarac, još nijesu dobile i odlučujući udarac.

ZBORNIK NOR-a. tom III – BORBE U CRNOJ GORI – KNJIGA 3 – april-jun 1942.

„Saopštenje” Glavnog štaba NOP odreda za Crnu Goru i Boku od 17. aprila 1942 god. o porazu Italijana i četnika u Nikšićkoj Župi